8 علت شایع تشنج در سگ و گربه | درمان فوری تشنج

تشنج، به عنوان یک اختلال عصبی، می‌تواند در سگ‌ها و گربه‌ها رخ دهد و برای صاحبان حیوانات خانگی بسیار نگران‌کننده باشد. این اختلال زمانی اتفاق می‌افتد که فعالیت الکتریکی مغز به طور ناگهانی و غیرطبیعی تغییر می‌کند و باعث بروز علائمی مانند لرزش، اسپاسم عضلانی، از دست دادن هوشیاری و کف کردن دهان می‌شود. تشنج در سگ و گربه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله صرع، ضربه به سر، تومور مغزی، مسمومیت و بیماری‌های متابولیک.

تشخیص دقیق علت تشنج در حیوانات خانگی بسیار مهم است، زیرا درمان به طور مستقیم به علت اصلی بستگی دارد. دامپزشک با انجام آزمایشات مختلف مانند آزمایش خون، تصویربرداری و نوار مغزی می‌تواند به تشخیص دقیق برسد. درمان تشنج ممکن است شامل دارو درمانی، تغییر رژیم غذایی، جراحی و یا ترکیبی از این روش‌ها باشد. با این حال، مهم است بدانیم که تشنج در برخی موارد قابل کنترل اما نه قابل درمان است. در ادامه به بررسی دقیق‌تر علل، علائم و روش‌های درمان تشنج در سگ‌ها و گربه‌ها خواهیم پرداخت.

8 علت شایع تشنج در سگ و گربه

تشنج در سگ و گربه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. در زیر به 8 مورد از شایع‌ترین علل این اختلال اشاره شده است:

1. صرع ایدیوپاتیک: این نوع صرع علت مشخصی ندارد و اغلب ژنتیکی است.
2. تروما: ضربه به سر، تصادف یا سقوط می‌تواند باعث آسیب مغزی و در نتیجه تشنج شود.
3. تومورهای مغزی: رشد تومور در مغز می‌تواند فشار وارد کرده و فعالیت الکتریکی مغز را مختل کند.
4. عفونت‌های مغزی: عفونت‌هایی مانند مننژیت یا انسفالیت می‌توانند باعث التهاب مغز و تشنج شوند.
5. اختلالات متابولیک: بیماری‌های کلیوی، کبدی، دیابت یا اختلالات هورمونی می‌توانند تعادل شیمیایی بدن را بر هم زده و منجر به تشنج شوند.
6. مسمومیت: مسمومیت سگ با شکلات و مصرف مواد سمی مانند آفت‌کش‌ها، فلزات سنگین یا برخی داروها می‌تواند به سیستم عصبی آسیب رسانده و باعث تشنج شود.
7. بیماری‌های عروقی: مشکلات عروقی مانند انسداد رگ‌های خونی مغز می‌توانند خون‌رسانی به مغز را کاهش داده و باعث تشنج شوند.
8. آنومالی‌های مادرزادی: برخی ناهنجاری‌های مادرزادی در مغز یا سیستم عصبی می‌توانند زمینه ساز تشنج باشند.

علائم تشنج در سگ و گربه

تشنج در سگ و گربه می‌تواند علائم متنوعی داشته باشد که بسته به شدت و نوع تشنج، ممکن است متفاوت باشد. برخی از شایع‌ترین علائم تشنج در این حیوانات عبارتند از:

1. حرکات غیرارادی و اسپاسم عضلانی

یکی از بارزترین علائم تشنج، بروز حرکات غیرارادی و اسپاسم عضلانی در حیوان است. این حرکات ممکن است شامل لرزش، تکان‌های شدید، سفتی عضلات، حرکات تکراری و غیرقابل کنترل اندام‌ها و حتی از دست دادن تعادل باشد. این حرکات به دلیل فعالیت الکتریکی غیر طبیعی مغز رخ می‌دهند و ممکن است در کل بدن یا فقط در یک قسمت خاص مشاهده شوند. شدت و مدت زمان این حرکات نیز می‌تواند بسیار متفاوت باشد.

2. از دست دادن هوشیاری

در بسیاری از موارد، تشنج با از دست دادن هوشیاری حیوان همراه است. حیوان ممکن است ناگهان بیفتد، چشمانش بسته شود و به اطراف خیره شود. در برخی موارد، حیوان ممکن است به طور کامل هوشیاری خود را از دست بدهد و به مدت چند دقیقه یا حتی بیشتر به این حالت باقی بماند. پس از پایان تشنج، حیوان ممکن است گیج، خواب‌آلود و یا دچار سردرگمی باشد.

3. کف کردن از دهان

کف کردن از دهان گربه و سگ یکی دیگر از علائم شایع تشنج در سگ و گربه است. این کف ممکن است شفاف، آبکی یا حاوی خون باشد. کف کردن به دلیل افزایش ترشح بزاق و مشکل در بلع در حین تشنج رخ می‌دهد.

4. بی اختیاری ادرار یا مدفوع

در طول تشنج، حیوان ممکن است کنترل مثانه یا روده خود را از دست بدهد و به طور غیرارادی ادرار یا مدفوع کند. این به دلیل از دست دادن کنترل عضلات کف لگن در حین تشنج رخ می‌دهد.

5. تغییرات در رفتار

قبل، حین یا بعد از تشنج، حیوان ممکن است تغییراتی در رفتار خود نشان دهد. این تغییرات ممکن است شامل اضطراب، پرخاشگری، بی حالی، بی اشتهایی، پنهان شدن یا افزایش چسبندگی به صاحب باشد.

6. خیره شدن به یک نقطه

حیوان ممکن است به یک نقطه خیره شود و به اطراف توجهی نکند. این حالت اغلب قبل یا بعد از تشنج رخ می‌دهد و نشان دهنده اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است.

7. لرزش و رعشه

لرزش سگ و گربه و رعشه در عضلات، به ویژه در اندام‌ها، می‌تواند یکی دیگر از علائم تشنج باشد. این لرزش‌ها ممکن است خفیف یا شدید باشند و مدت زمان کوتاهی یا طولانی داشته باشند.

8. صداهای غیرعادی

حیوان ممکن است در طول تشنج صداهای غیرعادی مانند ناله، زوزه یا پارس کردن از خود در کند. این صداها به دلیل اختلال در عملکرد عضلات تنفسی و حنجره رخ می‌دهند.

این‌ها تنها برخی از شایع‌ترین علائم تشنج در سگ و گربه هستند. علائم ممکن است در هر حیوانی متفاوت باشد و بسته به علت تشنج، شدت و مدت زمان آن، متغیر باشد. اگر متوجه هر یک از این علائم در حیوان خانگی خود شدید، باید هر چه سریع‌تر به دامپزشک مراجعه کنید.

عوامل تشدید کننده تشنج در سگ و گربه

تشنج در سگ و گربه می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و عوامل متعددی نیز می‌توانند شدت و فراوانی آن را تحت تأثیر قرار دهند. در این بخش به برخی از مهم‌ترین عوامل تشدید کننده تشنج در این حیوانات می‌پردازیم:

1. استرس و اضطراب: استرس و اضطراب می‌توانند به عنوان یک محرک برای بروز تشنج عمل کنند. تغییرات محیطی، جابه‌جایی، حضور حیوانات جدید، صداهای بلند و هرگونه عامل استرس‌زا می‌تواند احتمال بروز تشنج را افزایش دهد. به همین دلیل، فراهم کردن محیطی آرام و بدون استرس برای حیوان مبتلا به تشنج بسیار مهم است.

2. تغییرات در رژیم غذایی: تغییرات ناگهانی در رژیم غذایی، کمبود برخی مواد مغذی، کم خونی گربه و سگ یا حساسیت غذایی می‌توانند بر تعادل شیمیایی بدن تأثیر گذاشته و احتمال بروز تشنج را افزایش دهند. بنابراین، بهتر است رژیم غذایی حیوان مبتلا به تشنج را ثابت نگه داشته و هرگونه تغییر در آن را با مشورت دامپزشک انجام دهید.

3. برخی داروها: برخی داروها می‌توانند به عنوان یک عارضه جانبی، احتمال بروز تشنج را افزایش دهند. به همین دلیل، قبل از تجویز هر دارویی به حیوان مبتلا به تشنج، باید با دامپزشک مشورت کرد تا از تداخل دارویی و عوارض جانبی احتمالی جلوگیری شود.

4. بیماری‌های زمینه‌ای: بیماری‌های زمینه‌ای مانند عفونت‌ها، بیماری‌های کلیوی، کبدی یا اختلالات هورمونی می‌توانند باعث تشدید تشنج شوند. کنترل و درمان بیماری‌های زمینه‌ای می‌تواند به کاهش فراوانی و شدت تشنج کمک کند.

هنگام تشنج سگ و گربه چه کاری انجام دهیم؟

تشنج در سگ و گربه می‌تواند صحنه‌ای بسیار نگران‌کننده باشد. اما با دانستن اقدامات اولیه و حفظ خونسردی، می‌توان به حیوان خانگی خود کمک کرد. در زیر به پنج نکته مهمی که باید هنگام تشنج سگ یا گربه رعایت کنید، اشاره شده است:

1. حفظ خونسردی: اولین و مهمترین نکته حفظ خونسردی شماست. هیجان و اضطراب شما می‌تواند بر حیوان تأثیر بگذارد و او را بیشتر مضطرب کند. سعی کنید محیط را آرام نگه دارید و به حیوان اطمینان دهید.

2. ایمنی محیط: حیوان را به مکانی امن و دور از اشیاء تیز یا خطرناک منتقل کنید. اطمینان حاصل کنید که حیوان به جایی برخورد نکند یا از ارتفاعی سقوط نکند.

3. زمان‌بندی تشنج: مدت زمان تشنج را یادداشت کنید. این اطلاعات به دامپزشک کمک می‌کند تا علت تشنج را بهتر تشخیص دهد.

4. جلوگیری از دخالت: در طول تشنج، به حیوان نزدیک نشوید و سعی نکنید دهان او را باز کنید یا چیزی در دهان او بگذارید. این کار می‌تواند باعث خفگی در گربه و سگ و آسیب به دندان‌ها یا فک حیوان شود و حتی ممکن است به شما آسیب برساند.

5. مراجعه به دامپزشک: پس از پایان تشنج، هر چه سریع‌تر حیوان را به دامپزشک ببرید. حتی اگر تشنج برای اولین بار اتفاق افتاده باشد، مراجعه به دامپزشک ضروری است. دامپزشک با انجام آزمایشات لازم، علت تشنج را تشخیص داده و درمان مناسب را تجویز خواهد کرد.

آیا تشنج در گربه‌ها قابل درمان است؟

تشنج در گربه‌ها می‌تواند نگرانی بزرگی برای صاحبان حیوانات خانگی باشد. خوشبختانه، در بسیاری از موارد، این بیماری قابل کنترل و مدیریت است.

درمان تشنج در گربه‌ها به علت زمینه‌ای آن بستگی دارد. اگر علت تشنج مشخص شود و قابل درمان باشد، با درمان علت اصلی، تشنج نیز برطرف می‌شود. برای مثال، اگر تشنج به دلیل یک عفونت باشد، با درمان عفونت، احتمالاً تشنج نیز متوقف خواهد شد. اما در مواردی که علت تشنج مشخص نباشد (مانند صرع ایدیوپاتیک)، هدف اصلی درمان کنترل تشنج و کاهش دفعات و شدت آن است.

دارو درمانی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان تشنج در گربه‌ها است. داروهای ضد تشنج می‌توانند به طور قابل توجهی تعداد و شدت تشنج‌ها را کاهش دهند. با این حال، انتخاب دارو و دوز مناسب آن باید توسط دامپزشک انجام شود و تحت نظارت وی تنظیم شود. علاوه بر دارو درمانی، در برخی موارد ممکن است به جراحی یا درمان‌های مکمل نیز نیاز باشد.

مهم است به خاطر داشته باشید که هر سگ یا گربه‌ای که دچار تشنج می‌شود، منحصر به فرد است و درمان آن نیز باید متناسب با شرایط خاص آن حیوان باشد. بنابراین، همکاری نزدیک با دامپزشک برای تشخیص دقیق و انتخاب بهترین روش درمانی بسیار مهم است.