هرپس گربه چیست؟ + با علائم و علت هرپس در گربه ها آشنا شوید

بیماری هرپس گربه که با نام علمی Feline Herpesvirus Type 1 (FHV-1) شناخته می‌شود، یکی از شایع‌ترین علل عفونت‌های تنفسی فوقانی در این حیوانات است. این ویروس به‌طور خاص دستگاه تنفسی، چشم‌ها و گلو را درگیر می‌کند و می‌تواند باعث بروز علائمی مانند عطسه، ترشح از بینی و چشم، التهاب چشم، بی‌حالی و تب شود. گرچه بسیاری از گربه‌ها در طول زندگی خود حداقل یک‌بار به این ویروس مبتلا می‌شوند، اما شدت علائم در هر گربه متفاوت است و بسته به وضعیت سیستم ایمنی، سن و شرایط محیطی می‌تواند از خفیف تا شدید متغیر باشد.

شناخت دقیق این بیماری از آن جهت اهمیت دارد که ویروس هرپس در گربه‌ها بسیار مسری است و از طریق تماس مستقیم یا غیرمستقیم بین گربه‌ها به‌راحتی منتقل می‌شود. در پناهگاه‌ها، پت‌شاپ‌ها یا خانه‌هایی با چند گربه، شیوع آن می‌تواند به سرعت اتفاق بیفتد. علاوه بر این، بسیاری از گربه‌ها پس از ابتلا، ناقل دائمی ویروس می‌شوند؛ یعنی حتی پس از بهبودی ظاهری، در شرایط استرس‌زا دوباره علائم را بروز داده و ویروس را به دیگران منتقل می‌کنند. بنابراین آگاهی صاحبان گربه از این ویروس و نحوه کنترل و پیشگیری آن، نقش مهمی در حفظ سلامت جمعی گربه‌ها دارد.

هرپس گربه ‌ای چیست؟

ویروس هرپس گربه‌ای با نام علمی Feline Herpesvirus Type 1 (FHV-1) یکی از عوامل اصلی بیماری‌های تنفسی فوقانی در گربه‌هاست. این ویروس به‌ویژه در گربه‌های جوان، مسن یا دارای سیستم ایمنی ضعیف، باعث بروز علائم شدیدی می‌شود. پس از ورود به بدن، ویروس عمدتاً سلول‌های پوششی مجاری تنفسی فوقانی، چشم و گلو را آلوده کرده و باعث التهاب، ترشحات و ناراحتی تنفسی می‌شود. نکته مهم این است که ویروس می‌تواند پس از دوره‌ی فعال، به‌صورت نهفته در بدن باقی بماند و در شرایطی مانند استرس یا بیماری دیگر، دوباره فعال شود و علائم را بازگرداند.

هرپس گربه‌ای از سایر ویروس‌های تنفسی مانند کالیکی ویروس (FCV)، کلامیدیا و مایکوپلاسما متفاوت است. در حالی که کالیکی ویروس بیشتر باعث زخم‌های دهانی و لنگش می‌شود، هرپس تمایل بیشتری به ایجاد عفونت چشمی (مانند التهاب ملتحمه و زخم قرنیه) دارد. همچنین شدت تب و بی‌حالی در هرپس معمولاً بیشتر است. شناخت این تفاوت‌ها به دامپزشک کمک می‌کند تا تشخیص دقیق‌تری داده و درمان مناسب‌تری را برای گربه بیمار تجویز کند.

راه‌های انتقال هرپس در گربه‌ ها

• تماس مستقیم با گربه آلوده
• اشتراک ظروف غذا، آب، جای خواب
• انتقال از مادر به توله‌ها
• نقش گربه‌های ناقل (بدون علائم)

علائم و نشانه‌های رایج هرپس گربه‌

علائم بیماری هرپس گربه‌ای معمولاً به شکل عفونت دستگاه تنفسی فوقانی و درگیری‌های چشمی بروز می‌یابد و در بسیاری از موارد به‌راحتی با سرماخوردگی در گربه‌ها اشتباه گرفته می‌شود. این ویروس می‌تواند به‌ویژه در گربه‌های جوان، مسن یا دارای سیستم ایمنی ضعیف، علائم شدیدی ایجاد کند. شناخت زودهنگام این نشانه‌ها، نه‌تنها در درمان سریع‌تر گربه نقش دارد، بلکه از انتقال بیماری به دیگر گربه‌ها نیز جلوگیری می‌کند. در ادامه، رایج‌ترین علائم ابتلا به ویروس هرپس گربه‌ای را بررسی می‌کنیم.

عطسه، آب‌ریزش بینی و چشم:

یکی از نخستین و رایج‌ترین علائم هرپس گربه‌ای، عطسه‌های مکرر همراه با ترشحات شفاف یا چرکی از بینی و چشم است. این ترشحات در مراحل اولیه ممکن است بی‌رنگ باشند و با سرماخوردگی گربه اشتباه گرفته شوند، اما با پیشرفت عفونت، به‌ویژه در صورت بروز عفونت‌های باکتریایی ثانویه، ممکن است غلیظ‌تر و زرد یا سبز شوند. این علائم معمولاً به‌وضوح نشان‌دهنده درگیری دستگاه تنفسی فوقانی هستند و با صدای تنفس غیرطبیعی یا تنفس دهانی در برخی موارد همراه می‌شوند.

التهاب ملتحمه و زخم قرنیه:

ویروس هرپس تمایل خاصی به درگیر کردن بافت چشم دارد و می‌تواند باعث التهاب ملتحمه (پوشش داخلی پلک و سطح چشم) شود. چشم‌ها معمولاً قرمز، متورم و همراه با ترشح دیده می‌شوند. در موارد شدیدتر، این ویروس ممکن است موجب بروز زخم در سطح قرنیه (کراتیت زخمی) شود که برای گربه بسیار دردناک است و در صورت عدم درمان، می‌تواند بینایی را تحت تأثیر قرار دهد. این علامت‌ها مخصوصاً در توله‌گربه‌ها یا گربه‌هایی با ایمنی پایین، بیشتر مشاهده می‌شود.

تب، بی‌حالی، بی‌اشتهایی:

تب یکی از پاسخ‌های طبیعی بدن گربه به عفونت ویروسی است و اغلب با بی‌حالی و کاهش سطح فعالیت همراه است. گربه بیمار ممکن است تمایل کمتری به بازی، تحرک یا تعامل داشته باشد و بیشتر وقت خود را در خواب یا گوشه‌ای سپری کند. همچنین، کاهش یا از دست رفتن اشتها از نشانه‌های شایع است که می‌تواند باعث کاهش وزن و ضعف عمومی شود. اگر این علائم برای چند روز ادامه یابند، خطر کم‌آبی و سوءتغذیه افزایش می‌یابد و نیاز به مداخله دامپزشکی فوری وجود دارد.

درمان هرپس گربه‌ ای

این ویروس پس از ورود به بدن می‌تواند برای همیشه در حالت نهفته باقی بماند و در شرایط خاصی مانند استرس یا بیماری دیگر، دوباره فعال شود. با این حال، مدیریت و کنترل علائم کاملاً امکان‌پذیر است و می‌تواند کیفیت زندگی گربه را به‌طور چشمگیری بهبود دهد. داروهای ضدویروسی مانند فامسیکلوویر (Famciclovir) اغلب توسط دامپزشکان تجویز می‌شوند تا سرعت بهبود را افزایش داده و شدت علائم را کاهش دهند. در مواردی که ویروس باعث زخم‌های چشمی شده باشد، استفاده از قطره‌های چشمی ضدویروس یا ضدباکتری ضروری است.

در بسیاری از موارد، عفونت‌های ثانویه باکتریایی نیز همراه با ویروس ظاهر می‌شوند که برای مقابله با آن‌ها از آنتی‌بیوتیک‌ ها استفاده می‌شود. همچنین برای کمک به مبارزه با بیماری و جلوگیری از عود مجدد، تقویت سیستم ایمنی بسیار مهم است. مصرف مکمل‌هایی مانند L-لیزین می‌تواند در کاهش تکثیر ویروس مؤثر باشد. یک رژیم غذایی کامل و باکیفیت، همراه با محیطی بدون استرس، نقش کلیدی در بهبود وضعیت گربه و کنترل هرپس در درازمدت دارد. مراقبت مداوم، پیگیری درمان و مراجعه منظم به دامپزشک برای گربه‌های مبتلا ضروری است.

نقش تغذیه و محیط در بهبود

تغذیه مناسب یکی از مؤثرترین عوامل در تقویت سیستم ایمنی گربه و مقابله با ویروس هرپس است. رژیم غذایی متعادل، شامل پروتئین‌های با کیفیت، ویتامین‌ها (به‌ویژه A و C)، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به بدن گربه کمک کند تا بهتر با ویروس مقابله کند و سریع‌تر بهبود یابد. گربه‌هایی که دچار بی‌اشتهایی ناشی از عفونت هستند، ممکن است نیاز به غذای مرطوب یا مکمل‌های انرژی‌زا داشته باشند تا دچار کاهش وزن یا ضعف نشوند. تغذیه‌ی اصولی نه‌تنها در فاز درمان، بلکه برای پیشگیری از عود مجدد علائم نیز اهمیت دارد.

علاوه بر تغذیه، محیط زندگی آرام و بدون استرس نقش حیاتی در کنترل هرپس دارد. استرس می‌تواند سیستم ایمنی را ضعیف کند و موجب فعال شدن مجدد ویروس نهفته شود. بنابراین، فراهم کردن فضایی ساکت، تمیز، با دمای مناسب، بدون تغییرات ناگهانی (مانند جا‌به‌جایی یا ورود حیوانات جدید) می‌تواند از بروز دوباره علائم جلوگیری کند. همچنین استفاده از مکمل‌هایی مانند L-لیزین، که مانع تکثیر ویروس می‌شود و سیستم ایمنی را تقویت می‌کند، به‌عنوان بخشی از درمان حمایتی توصیه می‌شود. این مکمل اغلب به شکل پودر یا خمیر در بازار موجود است و با مشورت دامپزشک قابل مصرف است.

• بستنی قاشقی ونپی گربه طعم سالمون1 عددی۷۵،۰۰۰ تومان قیمت اصلی: ۷۵،۰۰۰ تومان بود.۶۸،۰۰۰ تومانقیمت فعلی: ۶۸،۰۰۰ تومان.
• بستنی قاشقی ونپی گربه طعم سالمون 10 عددی۷۲۰،۰۰۰ تومان قیمت اصلی: ۷۲۰،۰۰۰ تومان بود.۶۵۰،۰۰۰ تومانقیمت فعلی: ۶۵۰،۰۰۰ تومان.
• بستنی قاشقی ونپی گربه طعم مرغ 1 عددی۷۵،۰۰۰ تومان قیمت اصلی: ۷۵،۰۰۰ تومان بود.۶۸،۰۰۰ تومانقیمت فعلی: ۶۸،۰۰۰ تومان.
• بستنی قاشقی ونپی گربه طعم مرغ 10 عددی۷۲۰،۰۰۰ تومان قیمت اصلی: ۷۲۰،۰۰۰ تومان بود.۶۵۰،۰۰۰ تومانقیمت فعلی: ۶۵۰،۰۰۰ تومان.
• بستنی گربه ونپی طعم تن و ماهی کاد 25 عددی۸۰۰،۰۰۰ تومان قیمت اصلی: ۸۰۰،۰۰۰ تومان بود.۶۳۹،۰۰۰ تومانقیمت فعلی: ۶۳۹،۰۰۰ تومان.
• بستنی گربه ونپی طعم ماهی تن و سالمون 25 عددی۸۰۰،۰۰۰ تومان قیمت اصلی: ۸۰۰،۰۰۰ تومان بود.۶۳۹،۰۰۰ تومانقیمت فعلی: ۶۳۹،۰۰۰ تومان.

آیا هرپس گربه به انسان منتقل می‌شود؟

ویروس هرپس گربه‌ای (Feline Herpesvirus Type 1 – FHV-1) یک بیماری غیر زئونوز است، به این معنا که قابلیت انتقال به انسان را ندارد. این ویروس به‌طور اختصاصی فقط گربه‌سانان را آلوده می‌کند و تاکنون هیچ شواهد علمی معتبری مبنی بر انتقال آن به انسان گزارش نشده است. بنابراین، صاحبان گربه‌های مبتلا به هرپس از این بابت نیازی به نگرانی ندارند. با این حال، این ویروس برای سایر گربه‌ها بسیار مسری است و به‌ویژه در محیط‌هایی مانند خانه‌های چند گربه‌ای، پانسیون‌ها یا پت‌شاپ‌ها به‌راحتی می‌تواند گسترش یابد. گربه‌های ناقل ممکن است حتی بدون بروز علائم، عامل انتقال ویروس به دیگر گربه‌ها باشند. در مورد سایر حیوانات خانگی مانند سگ، خرگوش یا پرندگان نیز باید گفت که ویروس هرپس گربه‌ای به آن‌ها قابل انتقال نیست و تنها گربه‌ها در معرض خطر ابتلا قرار دارند. به همین دلیل، ایزوله کردن گربه بیمار از سایر گربه‌ها و رعایت اصول بهداشتی در زمان مراقبت از او اهمیت زیادی دارد.

نتیجه‌ گیری

بیماری هرپس گربه‌ای یکی از رایج‌ترین و در عین حال قابل‌مدیریت‌ترین عفونت‌های ویروسی در گربه‌هاست. آگاهی صاحبان حیوانات از نشانه‌ها، راه‌های انتقال و تفاوت آن با سایر بیماری‌های تنفسی، نقش مهمی در پیشگیری و کنترل آن دارد. واکسیناسیون حیوانات به طور منظم، به‌ویژه در گربه‌های جوان یا گربه‌هایی که در محیط‌های پرجمعیت زندگی می‌کنند، از مؤثرترین روش‌های کاهش شیوع این بیماری است. همچنین تغذیه صحیح، استفاده از مکمل‌ها و کاهش استرس محیطی به حفظ سلامت سیستم ایمنی گربه و جلوگیری از عود مجدد بیماری کمک می‌کند.

از آنجا که این ویروس در بدن گربه‌ها به‌صورت نهفته باقی می‌ماند و در زمان‌هایی مانند بیماری، استرس یا ضعف عمومی فعال می‌شود، مراجعه زودهنگام به دامپزشک در صورت مشاهده علائم اولیه بسیار اهمیت دارد. تشخیص سریع و درمان به‌موقع می‌تواند از پیشرفت بیماری و بروز عوارضی مانند زخم قرنیه یا ضعف عمومی جلوگیری کند. در نهایت، مراقبت دقیق و آگاهانه از گربه، نه‌تنها کیفیت زندگی او را بهبود می‌بخشد، بلکه از انتقال ویروس به سایر گربه‌ها نیز جلوگیری می‌کند.